De Dominantie theorie (in een notendop) 01-08-2022

Help mijn hond is DOMINANT!

Dominantie is één van de meest voorkomende problemen, althans als je het aan de eigenaar van de hond vraagt. Er wordt gedacht dat wanneer een hond op de bank springt, trekt aan de lijn of tegen je op springt er sprake is van leiderschapsproblemen of een dominante hond. Het advies wat dan vaak wordt gegeven is “je moet de baas zijn over de hond” en “Je moet dit niet accepteren, die hond probeert de ALFA te zijn”. Als hondeneigenaar wordt de dominantie theorie je dan ook vaak met de paplepel ingegeven maar is je hond wel dominant en wat is dominantie nou eigenlijk? Als hondentrainer wil ik je dit graag uitleggen in begrijpbare taal.

De Alfa theorie (hypothese). 

In de jaren 60/70 is er een onderzoek naar wolvengedrag uitgevoerd door David Mech, uit de data van dit onderzoek heeft hij de theorie van de ALFA wolf ontwikkelt. De ALFA theorie betekent dat een hond ten alle tijden opzoek is naar manieren om hoger in rang te komen en de leiding van de roedel wil over nemen. Als ik dat zo lees moet ik toegeven, dat dit eigenlijk best wel spannend klinkt… vind je niet? De ALFA theorie houdt ondanks dat hij razend populair is geen stand. Het onderzoek van Mech is namelijk niet helemaal juist uitgevoerd er is een afgesloten terrein gebruikt wat te klein is voor een roedel wolven en daar zijn wolven geplaatst vanuit verschillende roedels uit gevangenschap. Dit zorgde voor veel vuurwerk omdat wolven nogal territoriaal zijn waardoor het leek dat Mech zijn ALFA theorie juist was. Er kwam veel concurrentie over voedsel waardoor er een recht van de sterkste werd gecreëerd. In de jaren 80/90 heeft David Mech nog een onderzoek gedaan, ditmaal op een roedel met wilde wolven in hun natuurlijke habitat. Hier kwam hij erachter dat zijn ALFA theorie niet klopt. Hij kwam er achter dat de ALFA’s van de roedel het ouderlijk paar waren en de overige wolven nakomelingen. Er was wel een hiërarchie, enkel werd er niet gevochten om rangen en standen maar vormde de hiërarchie natuurlijk door de leeftijden van de wolven. Mech heeft hierna zijn ALFA theorie zelf openlijk afgewezen!

De dominante hond zoals deze wordt beschreven bestaat dus helemaal niet en dominant is helemaal geen karaktereigenschap. Wat wel bestaat is dominant gedrag en dit betekent iets heel anders dan het overnemen van de leiding. Dominant gedrag is gedrag van een hond wat als functie heeft het verkrijgen of behouden van (tijdelijke) toegang tot een bepaalde bron, bij een bepaalde gelegenheid, bij een bepaalde tegenstander, zonder dat één van beide partijen verwondingen oploopt. Dat klinkt nogal ingewikkeld maar dat valt reuze mee. Je moet dit zien als een hond die over zijn speeltje of kluif gaat hangen en misschien wat gromt of zijn tanden ontbloot wanneer een andere hond hem benadert. De hond bij de kluif communiceert aan de andere hond dat deze de afstand moet houden. Dit wordt geen vecht partij en is ook geen ongewenst gedrag. Dit is gedrag en de communicatie is super normaal tussen honden. Honden zijn daarnaast voorgeprogrammeerd om (bijna) altijd conflicten te vermijden en bij het voorbeeld hierboven zal 99 van de 100 keer de hond die de benadering maakt zonder slag of stoot zijn koers afbuigen. Dominant gedrag is dus situatie gebonden, afhankelijk van de individu, de situatie, heeft altijd met een bron te maken en heeft niets te maken met je uittesten of hoger in rang willen komen. Het is ook altijd tussen de hond en een andere hond en komt niet voor tussen mens en hond.

Fabels

Het bekende fabeltje dat honden de leiding over willen nemen is compleet achterhaald, vergis je niet in de intelligentie van een hond maar het bedenken en uitvoeren van dit soort strategische plannen kan een hond echt niet. Een ander bekent fabeltje is dat het gebruiken van voer omkoping is, dat kan inderdaad zo aanvoelen. Het woord gevoel zegt daar direct al iets over, het is een mening die ondersteund wordt door een gevoel . Mijn honden verdienen hun salaris (brokken en voerbeloning) door voor mij te werken en gedrag op verzoek uit te voeren en raad eens ze vinden het nog eens leuk ook!

Het op de bank springen, trekken aan de lijn en tegen je op springen is ook geen dominant gedrag. Honden voeren dat gedrag uit omdat het ze iets oplevert, dat je het niet fijn vind is een ander verhaal.  Wij zijn als mens namelijk erg inconsequent, heel goed in het bedenken van regels waar de hond zich aan hoort te houden en erg goed in het niet uitleggen en aanleren van deze regels.

Samengevat

De dominante hond bestaat niet dit is wetenschappelijk bewezen! Er bestaat wel een hiërarchie bij onze samengestelde roedel, deze ontstaat niet door de hond te straffen of af te blaffen maar door het opbouwen van een band, hem regels uit te leggen en door met elkaar samen te werken. We zijn een ouder of begeleider voor de hond en geen dictator die elke beweging micro-managed.